Yazar

Editörler: Ezgi Arıduru, Merve Elveren Metinler: Ahu Antmen, Sevgi Avcı, Vasıf Kortun, Erden Kosova, Sarah-Neel Smith Söyleşi: Hans Ulrich Obrist Kitap tasarımı: Vahit Tuna

Yayınevi

Salt/Garanti Kültür AŞ (İstanbul)

Yayın Tarihi

2020-01-01

Kategori

Sanat


ISBN

978-9944-731-61-4

Dil

Türkçe

Sayfa Sayısı

343

Boyut

13.5 x 25 cm

Açıklama

[…] çok kasvetli, ölümün kutsandığı, korku ortamının olduğu bir dönemde tepki olarak “Yaşamak en önemli şeydir”i vermek istedim. Kendi öğrencilerime de onu söylüyordum; yaşamak hayattır, çok değerlidir.*

SALT, Türkiye’de 20. yüzyılın ikinci yarısından itibaren şekillenen sanat ortamını anlama ve aktarmaya yönelik araştırma temelli projeleri kapsamında Cengiz Çekil: 21.08.1945-10.11.2015 yayınını basılı olarak erişime sundu. Türkçe ve İngilizce dillerinde ayrı hazırlanan yayın, Çekil’in işleri hakkında derinlikli çözümlemeler içeriyor; sanatçıya dair yeni çalışma ve okumaların önünü açacak kalıcı bir referans kaynağı olma özelliği taşıyor.

Niğde’nin Bor ilçesinde doğan Cengiz Çekil, Ankara’da Gazi Eğitim Enstitüsü Resim-İş Bölümü’nün ardından, 1970-1975 yıllarında Paris’te École nationale supérieure des beaux-arts’ın Heykel Bölümü’ne devam etti. İstanbul’daki Atatürk Eğitim Enstitüsü’nde öğretmenlik yaptığı dönemi takiben 1978’de, otuz yıl boyunca etkin akademik görevlerde bulunduğu İzmir’e yerleşti. Sanat üretimine hiç ara vermeyen “Cengiz Hoca”, şehirde nitelikli bir güncel sanat ortamının kurulmasına da önayak oldu. Eğitiminden pratiğine, akademi ve kültür üretimlerine katkılarından işlerinin yer aldığı sergi ve koleksiyonlara hayatını ayrıntılandıran arşivi, 2012-2013’te İstanbul, Tarabya’daki atölyesinde kendisiyle gerçekleştirilen görüşmelerin ışığında SALT Araştırma tarafından sınıflandırılarak dijital ortama aktarıldı.

Bu kıymetli kayıtların araştırma ve görselleştirme aşamalarına temel teşkil ettiği Cengiz Çekil: 21.08.1945-10.11.2015 öncelikle, Erden Kosova’nın kaleme aldığı monografiyle açılıyor. Bu detaylı metin, Çekil’in Bor’dan yola çıkıp Ankara’dan Van’a, Paris’ten İzmir ve İstanbul’a uzanan hikâyesinin izini sürerek iç içe geçen öğrenci, eğitimci ve sanatçı rolleriyle ürettiklerini irdeliyor. Ezgi Arıduru ve Merve Elveren’in editörlüğündeki yayın ayrıca, Ahu Antmen, Sevgi Avcı, Vasıf Kortun ve Sarah Neel-Smith’in yazıları ile Vahap Avşar ve Hans Ulrich Obrist’in söyleşilerini bir araya getiriyor. Yayın beraberinde bağımsız bir kitap formunda oluşturulan Cengiz Çekil Okulu ise, öğrencisi Vahap Avşar’ın 2015’te ürettiği aynı adlı videonun dökümünü sunuyor. Vasıf Kortun tarafından düzenlenerek yayıma hazırlanan metin, Avşar’ın 1995’te Ankara’da başlayarak yirmi yıl boyunca Çekil ile belli aralıklarla yaptığı samimi ve incelikli söyleşilerden meydana geliyor.

İlk çalışmalarını sanatçının galerisi Rampa’nın başlattığı ve kurumun kapandığı 2017’ye dek derlediği içerik, Rampa’nın kurucu ortağı Leyla Tara Suyabatmaz’ın hamiliği ve Çekil ailesinin koşulsuz rızasıyla 2019’da SALT’a devredildi. Sanatçının pratiğinin tartışıldığı bir yayın yapma arzusuna uygun olarak işleri hakkında çözümlemelerle kurgulanan Cengiz Çekil: 21.08.1945-10.11.2015 ile beraberindeki Cengiz Çekil Okulu hocanın sesi ve fikirlerini bugüne taşımasından ötürü de özel bir öneme sahip bulunuyor.

*Cengiz Çekil’in 1976’da ürettiği, 2011’de New York’taki MoMA / The Museum of Modern Art’ın koleksiyonuna dâhil edilen Günce işinin amacına dair açıklamalarından alıntı.

Fotoğraflar: Reha Arcan, Sevgi Avcı, NB, Eda Çekil, Cemal Emden, Bernard Guillot, Mustafa Hazneci, Sevdiye Kahraman, Barış Özçetin, Utku Ural, Kristof Vrancken, Chroma (André Carvalho ve Tuğba Carvalho), FluFoto (Elif Çakırlar ve Barış Aras)
Kapak fotoğrafı: Sevgi Avcı
Fotoğraf düzelti ve baskı: Ofset Yapımevi

Cengiz Çekil Okulu
Söyleşi: Vahap Avşar
Düzenleme: Vasıf Kortun
Yayıma hazırlık: Ezgi Arıduru, Merve Elveren
Deşifre: Ayça Yüksel
Düzelti: Seda Ateş̧
Baskı: Ofset Yapımevi

***

"Cengiz Çekil Okulu", "CENGİZ ÇEKİL: 21.08.1945-10.11.2015" kitaplarını RE Books Arts Kitaplığı'na kayıt ederken her iki kitapta da oğlum Utku Ural'ın çektiği fotoğrafın yer aldığına, teşekkür etmelerine ve SALT Araştırma'da adının geçmesine mutlu oldum.

Salt Araştırma'da dedesi Prof. Dr. Faik Yaltırık'ın iki belgesi ile adı geçmekte: "Haliç'teki Çeşme Restorasyonu hakkında alınan karar - Decision regarding the restoration of the fountain near Golden Horn" ve "Haliç'teki Çocuk Oyuncakları ve İdare Binası Olarak Önerilen Bina Hakkında Alınan Karar - Decision Regarding the Building, Planning to be Restored as a Toy Workshop and Administration Office, near Golden Horn".

Salt Araştırma'da büyük dayımız Ali Taşkapılı'nın da adı yer almakta: "Kuva-yı Milliye günlerinde Fahrettin Altay'ın karargahında: Ortada Fahrettin Altay, sağında Konya Müdafaa-yı Hukuk Cemiyeti mutemedi Tahir Paşazade Cevdet (Arıkut), solunda Adli Müşavir Ali Taşkapılı (eski Afyon Mebusu), arkada yaver Fevzi (eski Hava Kuvvetleri Kumandanı ve Münkalat Vekili Fevzi Uçaner), Kolordu Karargahından Ramiz Toker ve Umumi Meclis üyesi Akşehirli Agah Nesimi. (30.6.1921'de Eskişehir'de çekilmiştir.)

Aile arşivimi (belgeler, kitaplar, fotoğraflar, objeler...) geniş kapsamlı kayıt altına almak, envanter yapmak fikrimi gerçekleştirmede daha yolun başındayım ama bana güç veren ve doğru yolda olduğumu söyleyen iç sesim, deneyimlerim. Bana kuvvet veren, yüreklendiren aileme, çalışma arkadaşlarıma, rahlesinden geçtiğim hocalarıma, büyüklerime, dostlarıma yürekten teşekkür ediyorum. Projem tamamlanmaya doğru bir hizmet olacağını da yine iç sesim fısıldıyor yüreğime. 15.12.2020, Rengigül Ural